donderdag 30 juli 2015

Tweeletterige voornamen in geboorteregisters (1)

Er zijn tegenwoordig talloze personen, die een tweeletterige roepnaam hebben, bijvoorbeeld Ad, Ap, Bo, Co, Do, Gé, Jo etc. Hun officiële naam volgens de burgerlijke stand is meestal een langere naam: Ad heet eigenlijk Adrianus en Co heet Jacobus. Toch zijn er in de geboorteregisters kinderen te vinden, die een tweeletterige voornaam hebben gekregen. Tot op heden heb ik 13 verschillende tweeletterige namen gevonden. Hier volgen de eerste zeven.

Op 5 maart 1889 is te Sloten geboren An, de dochter van Johannes Bakker en Geeske Pietersma :


Op 3 augustus 1880 is te Sleen geboren As, de zoon van Frederik ter Luun en Jantje Nijboer:


Op 31 december 1865 is te Hindeloopen geboren At, de dochter van Pieter Roelofs Pieters en Wiepk Heijes:


Op 20 november 1821 is te Lienden geboren Da, de dochter van Gijsbert van Schevecoven en Belia van Venendaal:


Op 12 november 1876 is te Sneek geboren Eb, de dochter van Daniel Koopmans en Geertje Douma:


Op 26 september 1851 is te Hindeloopen geboren El, de dochter van Pieter Kool Smit en Alida Baunach:


Op 15 oktober 1840 is te Lith geboren Em, de zoon van Aart van Wouw en Agnees Kling:


De volgende keer volgen de overige tweeletterige voornamen.

donderdag 23 juli 2015

Achternamen als voornaam (2)

Tot aan het einde van de 19e eeuw worden achternamen als voornamen in de geboorteregisters vermeld. Nu volgen enige voorbeelden. Op 24 februari 1826 is te Sprang geboren: Hendrik Vergouwen, zoon van Adrianus Schaap en Cornelia Vergouwen:


De achternaam van de moeder is dus toegevoegd als voornaam. Dat gebeurde ook in de volgende twee gevallen. Op 16 november 1847 is te Veghel geboren: Cornelis Rietman, zoon van Gerardus van Steenes en Maria Magdalena Rietman:


Op 6 november 1844 is te Uden geboren: Henri Martin Antoine van Eijnatte, zoon van Louis Soerewijn en Johanna van Eijnatte:


Bijzonder is dat een broer van Henri ook een achternaam als voornaam kreeg. Op 28 maart 1848 is te Uden geboren: Louis Charles August van Dijk, ook een zoon van Louis Soerewijn en Johanna van Eijnatte:


Hij heeft zijn bijzondere voornaam waarschijnlijk te danken aan Otto van Dijk, die medeaangever is van de geboorte.

Op 8 april 1816 is te Fijnaart geboren: Adriana den Hollander, dochter van de ongehuwde moeder Elizabeth Markus:


Mogelijk heeft zij haar voornaam te danken aan haar natuurlijke vader, die waarschijnlijk den Hollander heette.

Op 1 augustus 1822 is te Oldebroek geboren: Jan Bultman, zoon van de ongehuwde moeder Jacoba Onbekend:


Hij is heel lang door het leven gegaan als Jan Bultman Onbekend. Pas in 1885 heeft hij officieel de achternaam Bultman gekregen en sindsdien is de oorspronkelijke achternaam Onbekend geheel verdwenen.

Tenslotte nog enkele voorbeelden, waarbij het niet duidelijk is waar de achternaam, die als voornaam is gegeven vandaan komt.

Op 7 juni 1878 is te Emmikhoven geboren: Adriaan Nicolaas Verschoor, zoon van Cornelis van der Beek en Adriana de Rooij:


Op 28 augustus 1884 is te Eethen geboren: Jan Uijthoven, zoon van Marius Nieuwenhuizen en Elizabeth Amelia van Kuijk:


De meest recente akte van een kind met een bijzondere voornaam betreft Jan van Douwen, geboren Workum 31 oktober 1899, zoon van Albert Kuipers en Luutske Iedema:



donderdag 16 juli 2015

Achternamen als voornaam (1)

In de doopboeken van Nederduits-Gereformeerde gemeenten worden soms doopnamen van kinderen vermeld, die een achternaam bevatten. Heel vaak gaat het om de achternaam van de moeder, die aan de voornaam van het kind wordt toegevoegd. Soms wordt de achternaam van de vader aan de voornaam van het kind toegevoegd. In veel gevallen wordt een achternaam, anders dan die van de vader of moeder aan de voornaam toegevoegd. Tenslotte komt het ook voor, dat bij kinderen van ongehuwde moeders een achternaam aan de voornaam van het kind wordt toegevoegd, wellicht de achternaam van de vader. In de doopboeken van rooms-katholieke parochies zult u vergeefs zoeken naar dit soort merkwaardige voornamen. Nu volgen een zestal voorbeelden.

Kind krijgt als toegevoegde voornaam de achternaam van de moeder:

Op 29 april 1736 is te Baarle-Nassau gedoopt (DTB 5): Catharina Gerardina van Berchem, dochter van Pieter Daniel Hasselaar en Anna van Berchem:


Kind krijgt als toegevoegde voornaam de achternaam van de vader:

Op 26 februari 1758 is te Geertruidenberg gedoopt (DTB 3): Cornelia Ruijssenaars, dochter van Leendert Ruijssenaars en Adriana Zeijlmans:


Kind krijgt als toegevoegde voornaam een achternaam, zijnde niet die van vader of moeder:

Een drietal voorbeelden.

Op 29 mei 1799 is te Andel geboren en op 9 juni 1799 gedoopt (DTB 2): Hendrik van Beest, zoon van Jan Huijbertse van Andel en Anna Verheij:


Een aantal nazaten van deze Hendrik van Beest voeren in de 19e eeuw de achternaam van Beest van Andel!

Op 30 november 1760 is te Veen gedoopt (DTB 1): Jan van As, zoon van Philippus Verhagen en Anna Roos:


Op 3 oktober 1790 is te Werkendam gedoopt (DTB 5): Johannes Groenewegen, zoon van Pieter van Wijck en Johanna Kieboom:


En tenslotte een kind van een ongehuwde moeder:

Op 24 mei 1778 is te Andel gedoopt (DTB 1): Chieltje Kuipers, onwettige dochter van Jenneke van Rijswijk:



Opvallend is dat dit soort merkwaardige voornamen in Noord-Brabant zeer vaak voorkomt in de doopboeken van Nederduits-Gereformeerde gemeenten in het Land van Heusden en Altena, met name in Almkerk, Giessen, Veen en Werkendam. Elders in Noord-Brabant komt dit verschijnsel slechts incidenteel voor. In het volgende blog worden een aantal voorbeelden uit de periode na 1811 besproken.

donderdag 9 juli 2015

Drie bijzondere zusjes

In het gezin van Cornelis Donkers en Johanna Hendriks worden o.a. de volgende drie dochters te Ginneken geboren: Catharina, geboren 16 november 1818, Maria Elisabeth, geboren 23 mei 1821 en Adriana, geboren 12 mei 1823. Maria Elisabeth trouwt op 4 mei 1844 te Ginneken met Jacobus van Dijk. Adriana trouwt op 16 oktober 1845 te Breda met Matthijs Huijskens en Catharina trouwt op 9 januari 1851 te Breda met Karel Ludovicus Pausch. Wat maakt deze drie zusjes nu zo bijzonder? Wel, dat is het feit dat zij alle drie op 31 augustus 1851 moeder zijn geworden, Catharina zelfs van een tweeling!

Op 31 augustus 1851 wordt te Ginneken Anna van Dijk geboren:


Op 31 augustus 1851 wordt te Breda Antonius Huijskens geboren:


En ook op 31 augustus 1851 wordt te Breda de tweeling Jacoba Bartha en Maria Pausch geboren:


Deze unieke gebeurtenis verdient een vermelding in de krant en dat gebeurt dan ook in de NRC van 7 september 1851:




donderdag 2 juli 2015

Waterloo is ook een voornaam (2)

Op 16 maart 1874 is te Tilburg geboren: John Waterloo, zoon van Justus van Geuns en Ellen Birchall Turton:


Hij trouwt op 7 april 1904 in Den Haag met Catharina van Rossum du Chatel en overleed aldaar op 18 juli 1927 als haar echtgenoot:



En dan een wel héél bijzonder geval. Op 9 april 1849 is te Haarlem geboren: Johannes Thomas, zoon van Johan Godfried Waardenburg en Anna Margaretha Helder.



Uit de kantmelding bij deze akte blijkt, dat de voornamen Johannes Thomas op bevel van de rechtbank op 13 mei 1851 worden gewijzigd in John Waterloo!! De rechtbank accepteert dus de voornaam Waterloo!

John Waterloo Waardenburg overleed op 22 januari 1853 te Haarlem:


Zijn ouders plaatsten de volgende advertentie in de Opregte Haarlemsche Courant van 25 januari 1853:



In het vorige blog stond een verhaal over een ambtenaar in Amsterdam, die de voornaam Waterloo in juni 1857 weigerde in te schrijven. En dat klopt: er is in 1857 geen kind te vinden in Amsterdam geboren met als één van de voornamen Waterloo. Merkwaardig is dat er wél een overlijdensakte van dat kind is te vinden: Pierre Henri Waterloo van Gorkum overleed te Amsterdam op 16 februari 1858:


De ouders plaatsten zelfs een overlijdensbericht in het Algemeen Handelsblad  van 20 februari 1858:



Volgens de website van het Meertensinstituut komt Waterloo als volgnaam nog steeds in Nederland voor, zij het in zeer kleine aantallen: in 2014 waren er minder dan vijf naamdragers.