donderdag 26 september 2024

Van der Lubbe van Rijn: slechts één naamdrager

Petrus Franciscus van den Heuvel trouwt op 20 november 1839 in Den Haag met Maria van der Lubbe van Rijn:

Maria is een dochter van Johanna van der Lubbe. Maria vertoont bij haar huwelijk een Koninklijk Besluit van 18 maart 1831 houdende vergunning bij haar geslachtsnaam te voegen die van van Rijn en zich alzoo te mogen noemen van der Lubbe van Rijn. Niet duidelijk is waar de naam van Rijn vandaan komt. De huwelijksbijlagen geven een aanzet tot de oplossing: Maria krijgt huwelijkstoestemming van haar moeder Johanna van der Lubbe, weduwe van Johannes Leonardus van Rijn.

Maria van der Lubbe is op 27 april 1814 in Den Haag geboren:

 

 De geboorteakte vermeldt niets over een naamswijziging.

Johannes Leonardus  van Rijn trouwt op 7 april 1824 in Den Haag met Johanna van der Lubbe:

Bruidegom Johannes Leonardus van Rijn is 60 jaar en weduwnaar van Clementina Barend Logher. Uit zijn eerste huwelijk zijn twee kinderen in Den Haag geboren, beiden gedoopt in de r.k. kerk aan de Assendelftstraat:

1 Johanna, gedoopt 9 juni 1790, zij trouwt in Den Haag op 5 oktober 1814 met Theodorus Johannes Duijnstee.

2 Leonardus, gedoopt 11 december 1792, hij trouwt te Amsterdam op 30 september 1815 met Petronella Maria van der Beek.

Clementina Barend Logher overlijdt in Den Haag op 13 november 1822: 

Uit het huwelijk van Rijn/van der Lubbe zijn ook twee kinderen geboren:

3 Petronella, geboren Den Haag 28 november 1824, zij trouwt op 6 februari 1850 in Den Haag met Wilhelmus Johannes Moet.

4 Cornelia Adriana, geboren Den Haag 19 februari 1826 en ongehuwd overleden te Dongen op 23 april 1903.

In 1826 bestond het gezin van Johannes Leonardus van Rijn uit vijf kinderen: twee kinderen van Johannes Leonardus van Rijn uit zijn eerste huwelijk, twee uit zijn tweede huwelijk en een voorechtelijke dochter van zijn tweede echtgenote Johanna van der Lubbe. Johannes Leonardus van Rijn wilde blijkbaar die voorechtelijke dochter ook de naam van Rijn geven: erkenning van die dochter kon niet, immers de dochter is geboren op een moment dat Johannes Leonardus van Rijn nog gehuwd was met zijn eerste echtgenote. Wel is het mogelijk gebleken,  om de achternaam van Rijn toe te voegen aan de achternaam van der Lubbe.

Johannes Leonardus van Rijn overlijdt op 16 december 1835 in Den Haag:

Maria van der Lubbe overlijdt op 13 december 1849 in Den Haag:

Johanna van der Lubbe overlijdt op 30 maart 1866 in Den Haag:


donderdag 19 september 2024

De Korenbrugstraat te 's-Hertogenbosch (5)

(vervolg)

In 1799 wordt het huis de Vlijmense Molen vermeld, dat vroeger de IJsvogel heette en gelegen is op de Kruisstraat bij de Koornbrug. Het huis had als huisnummer wijk G nummer 270  (Rechterlijk Archief 's-Hertogenbosch inv. nr. 1791 folio 400, 28 mei 1799) 

Een advertentie uit de krant (Noord-Brabander van 11 mei 1830):

Notaris Bijvoet verkoopt op 2 juni 1830 een winkelhuis van ouds genaamd de Christoffel gelegen op de Koornbrug, genummerd G nummer 271 en een huisje op de Koornbrug genummerd G 272. Bij het winkelhuis staat nog een extra adresaanduiding: V G nummer 295. Dat is een verwijzing naar een verpondingsregister (voorloper van het kadaster) dat in 1807 is aangelegd. Het register is tot ca. 1852 bijgehouden, maar is helaas niet bewaard gebleven. 

En dan een merkwaardige vermelding: het betreft de verkoop in 1834 van een pakhuis genummerd G 92 en kadastraal bekend als sectie G 897 en gelegen in de Kruisstraat (Korenbrugstraat) (zie minuutplan), maar de verkoopakte vermeldt, dat het pakhuis is gelegen aan de Sint Jansstraat, feitelijk het verlengde van de huidige Korenbrugstraat, richting Sint Janssingel (Noord-Brabander van 6 september 1834):

Bijna veertig jaar later zijn de erfgenamen van Matthijs Leonardus Wartenbergh eigenaar. Hij overlijdt op 15 april 1873 en laat bij overlijden het pakhuis na, nog steeds gelegen aan de Sint Jansstraat (Memorie van successie kantoor 's-Hertogenbosch, inv. nr. 92 , memorie 31, scan 98):


Niet zo alledaags is, dat in een memorie van successie uit 1866 behalve de adresseringen en kadastrale aanduidingen van huizen ook de huisnamen nog worden vermeld. Dat is het geval in de memorie, opgemaakt na het overlijden van Cornelis Scheffers op 23 augustus 1866 (Memorie van successie kantoor 's-Hertogenbosch, inv. nr. 85, memorie 89, scan 307):



In 1898 wordt de verkoop aangekondigd van een koffiehuis, staande aan de Korenbrug bij de Kruisstraat (lees Korenbrugstraat): (PNHC van 5 december 1898):

En tenslotte een verkoop in 1910 van enkele huizen in de Korenbrugstraat, met een kadastrale aanduiding uit 1832 (G 898) en een recentere (G 3711) (zie schattingskaart) (PNHC van 8 augustus 1910), opvallend is de zeer uitgebreide beschrijving van het pand aan de Korenbrugstraat 1:

 

Als we de krantenadvertentie vergelijken met de notariële minuutakte, valt op, dat de advertentie veel meer informatie bevat. De minuutakte vermeldt het volgende (BHIC, toegang 5117 notarieel archief Vught, inv. nr. 174, akte 124, scan 252, 16 augustus 1910):




donderdag 12 september 2024

De Korenbrugstraat te 's-Hertogenbosch (4)

(vervolg)

Uit de periode vóór 1909 zijn diverse kaarten bekend, waarop de latere Korenbrugstraat is vermeld.

Een conceptminuutplan uit 1823 (sectie G) noemt de straat Kruisstraat:(Bossche encyclopedie minuutplans)


De vermelde perceelsnummers zijn voorlopige nummers.

Het definitieve minuutplan uit 1832 noemt de straat ook Kruisstraat: (Bossche encyclopedie minuutplans)

De ene kant van de straat betreft de kadastrale percelen sectie G nummers 884 t/m 888; de andere kant van de straat betreft de percelen sectie G nummers 893 t/m 899.

De perceelsnummers, die hier vermeld zijn, zijn de definitieve perceelsnummers, die vermeld worden in de Oorspronkelijke Aanwijzende Tafel (OAT) van het kadaster.

Dan maken we een sprong naar ongeveer 1880 en vinden dan een zogeheten schattingskaart van het kadaster (BHIC: toegang 1084 hypotheekbewaarder 's-Hertogenbosch, inv. nr. 476):


 Sommige percelen hebben een nummerwijziging ondergaan: G 884 is 3021 geworden, G 887 en 888 zijn gewijzigd in 3768 en 3767, G 893 t/m 896 zijn gewijzigd 2738 en 3448 en G 899 is gewijzigd in 3711.

Dan maken we weer een sprong naar 1906 en vinden dan een kaart in het boekje: Oude namen van huizen en straten te 's-Hertogenbosch , geschreven door de gebroeders Mosmans:


Ook hier nog geen vermelding van de straatnaam Korenbrugstraat. De ene kant van de straat betreft de nummers 590 t/m 595, de andere kant de nummers 596 t/m 601.

De nummering, die de gebroeders Mosmans hebben gebruikt, heeft niets te maken met de huisnummering en ook niets met de kadastrale aanduiding van huizen. Wat wél van belang is, dat zij heel vaak huisnamen vermelden, hetgeen de localisering van een bepaald huis ten goede komt, zeker in de periode vóór de invoering van het kadaster in 1832. De huizen in de latere Korenbrugstraat hadden de volgende namen:



De bewoners van de percelen 591: v.d. Veerdonk en 592 Koens kwamen we reeds eerder tegen als bewoners van de Korenbrugstraat.

Sinds ca. 1742 kent 's-Hertogenbosch een huisnummering. De stad was sindsdien verdeeld in negen blokken, geletterd A t/m I.  

Om de juiste locatie van een huis te bepalen, kan het boekje van de gebroeders Mosmans zijn dienst bewijzen, zeker als in een verkoopakte de naam van een huis wordt vermeld en bij voorkeur ook de namen van de aangrenzende huizen.  

Hier een voorbeeld van een verkoopakte uit 1659 (Rechterlijk Archief 's-Hertogenbosch inv. nr. 1592, folio 55, 15 november 1659):

Hier is sprake van een huis genaamd de Rode Schoen gestaan omtrent de Corenbrugge, naast het huis de Drie Croonen aan de ene kant en het huis de drie Molenijsers aan de andere kant.

Een tweede voorbeeld (Rechterlijk Archief 's-Hertogenbosch, inv. nr. 1697, folio 390, 23 december 1710):

Hier is sprake van een huis op de hoek van de Kruisstraat genaamd de Haverkast (lees Haverkist) , belendend aan het huis genaamd de Bril. Het betreft hier een hoekhuis, dus slechts één belendend huis.

Een derde voorbeeld (Rechterlijk Archief 's-Hertogenbosch inv. nr. 1722, folio 117, 8 april 1735):

Het gaat hier om een huis in de Kruisstraat genaamd de Drie Molenijsers, met als belending het huis de Rode Schoen.

(wordt vervolgd)

 

woensdag 4 september 2024

De Korenbrugstraat te 's-Hertogenbosch (3)

(vervolg)

De Kruisstraat hoort sinds 1860 deels bij wijk B en deels bij wijk H. De Korenbrugstraat ligt in het gedeelte, dat bij wijk H behoort. In 1880 heeft er een omnummering plaatsgevonden, waarbij binnen wijk H de huisnummers wijk H 159 t/m 169 zijn gewijzigd in H 208 t/m 218, de latere Korenbrugstraat (Bossche encyclopedie: huisnummeromnummeringen 1880). Vóór 1860 was er een andere wijkindeling en behoorde de Kruisstraat in zijn geheel bij wijk G.

Merkwaardig is, dat in de jaren 1860-1890 in de bevolkingsregisters soms in plaats van de straatnaam Kruisstraat de straatnaam Korenbrug wordt gebruikt! De volgende zes vermeldingen zijn mij bekend. 

Drie van de zes vermeldingen hebben betrekking op de oude nummering van vóór 1880.

Bevolkingsregister 1860-1870 deel 29a, blad 709:

Theodorus Vogels vestigt zich met zijn gezin, komend van Best, op 23 februari 1868 aan de Korenbrug H 164:

 

Op 29 februari 1868 wordt zijn dochter Francisca Agnes Maria Vogels geboren, volgens haar geboorteakte op Uilenburg H 164!:

 

Bevolkingsregister 1870-1890, deel 23, blad 722:

Sophia Elisabeth Mertz vestigt zich met haar dochter op 14 oktober 1875 komend van Amsterdam aan de Korenbrug H 165:


 Bevolkingsregister 1870-1890, deel 23a, blad 812:

 Maria Elisabeth Verdijen vestigt zich met twee dochter op 10 augustus 1877 komend van Arnhem aan de Korenbrug 166:

 

 

De drie latere vermeldingen hebben betrekking op de nieuwe nummering van na 1880.

Bevolkingsregister 1870-1890, deel 22, blad 267:

Rijksarchivaris Adrianus Cornelis Bondam trouwt op 17 september 1886 te Groningen met Cornelia Sara Tjarda van Starkenborgh Stachouwer. Hij woont al te 's-Hertogenbosch. Zij vestigen zich na hun huwelijk aan de Korenbrug H 215.

 

Bevolkingsregister 1870-1890, deel 23a, blad 354:

Wouter Tamson vestigt zich op 8 juni 1887 komend van Vlijmen met echtgenote aan de Korenbrug H 218.

 

Bevolkingsregister 1870-1890, deel 23a, blad 345 (laatste vermelding op deze pagina):  

Jan Keij vestigt zich op 15 juli 1887 komend van Groningen aan de Korenbrug H 218 a:

 

In de jaren 1890-1910 heb ik geen enkele vermelding van Korenbrug in de bevolkingsregisters aangetroffen.

(wordt vervolgd)