donderdag 30 april 2015

Duidelijk geval van bigamie

Bigamie is vaak moeilijk te constateren. Maar als de bigamist, in dit geval een vrouw, een ernstige fout maakt, komt de bigamie uit. En dat gebeurde bij Maria Voormeulen. Zij trouwt voor de eerste keer op 23 juli 1876 te Aalsmeer met Bouwe Bienzes:


Bij dat huwelijk wordt haar zoon Hendrik, geboren Amsterdam 8 januari 1870, door de bruidegom erkend en er wordt in de geboorteakte van Hendrik een kantmelding betreffende de erkenning gemaakt:


In 1877 heeft Maria Voormeulen opnieuw trouwplannen, zonder gescheiden of weduwe te zijn van Bouwe Bienzes. Zij trouwt te Amsterdam op 12 december 1877 met Willem Klaasen:


Maar bij dat huwelijk maakt zij een ernstige fout: zij wil opnieuw haar voorechtelijke zoon laten erkennen, deze keer door haar tweede echtgenoot en dat had ze beter niet kunnen doen. De ambtenaar van de burgerlijke stand heeft de geboorteakte gelicht van haar zoon Hendrik en gezien dat deze zoon al erkend was door de eerste echtgenoot van Maria Voormeulen en dan is het duidelijk: Maria pleegt bigamie. De rechtbank eist twee jaar gevangenisstraf volgens een artikel in het Nieuws van den Dag van 11 juli 1878:


Uiteindelijk komt zij er vanaf met een straf van vier maanden (zie Nieuws van den Dag van 18 juli 1878):


Het huwelijk tussen Maria Voormeulen en Willem Klaasen wordt op 30 december 1878 nietig verklaard (zie kantmelding van huwelijksakte). Willem Klaasen trouwt op 7 mei 1879 te Amsterdam met Anna Elisabeth Maria Roelands:


De officiƫle echtgenoot van Maria Voormeulen, Bouwe Bienzes, overlijdt op 1 februari 1882 te Aalsmeer en is dan echtgenoot van Maria Voormeulen, die te Aalsmeer woont, maar verblijf houdt te Amsterdam:


donderdag 23 april 2015

Man, drie keer getrouwd met zusjes

Dat een man drie keer gehuwd is, is niet zo bijzonder. Maar als dan blijkt, dat zijn opeenvolgende echtgenotes zusjes van elkaar zijn, liggen de zaken anders. Arie Droog trouwt op 41-jarige leeftijd voor de eerste keer te Benschop op 9 maart 1871 met de 21-jarige in Benschop geboren Jannigje Hoogendoorn, dochter van Jan en Geertrui Post:


Het zou een zeer kortstondig huwelijk worden: Jannigje overleed reeds op 21 maart 1871 te Benschop. Arie Droog trouwt voor de tweede maal op 8 augustus 1872 te Polsbroek met de 27-jarige Geertje Hoogendoorn, zus van zijn eerste echtgenote:


Twee zaken vallen op bij dit huwelijk. Arie erkent bij dit huwelijk de voorechtelijke zoon Gerrit van Geertje, geboren Benschop 26 december 1864 en Arie overlegt een afschrift van een Koninklijk Besluit, waarbij hij van de Koning dispensatie krijgt om te mogen trouwen met een zus van zijn eerste echtgenote. Geertje Hoogendoorn overleed op 30 augustus 1875 te Polsbroek. Arie hertrouwt op 13 mei 1881 te Polsbroek met de 18-jarige Elisabeth Hogendoorn, zus van zijn twee eerste echtgenotes:


Opvallend is dat in deze huwelijksakte de bruid Hogendoorn heet en niet Hoogendoorn zoals haar beide zussen. Ook nu krijgt Arie van de Koning dispensatie om te mogen trouwen met de zus van zijn vorige echtgenote.

In de Maasbode van 19 mei 1881 verscheen het volgende bericht naar aanleiding van het derde huwelijk van Arie:





donderdag 16 april 2015

Vrouw van 21 jaar trouwt.... voor de derde keer

Het zal niet vaak gebeurd zijn, dat een vrouw van 21 jaar, na twee keer weduwe te zijn geworden, voor de derde keer trouwt. Een van de zeldzame gevallen betreft Egbertje Kollen, die op 18 juli 1863 te Steenwijkerwold werd geboren:


Zij trouwt voor de eerste keer op 8 november 1879 te Wanneperveen met Jannes Driesen en is dan nog slechts 16 jaar oud:


Jannes overlijdt reeds op 9 maart 1880 te Wanneperveen, Egbertje als 16-jarige weduwe nalatend. Zij trouwt op 18-jarige leeftijd te Wanneperveen op 24 augustus 1881, voor de tweede keer, met Roelof Stam:


Ook dit huwelijk duurt niet lang: Roelof Stam overlijdt reeds op 14 maart 1882 te Wanneperveen. Egbertje Kollen was dus reeds op 18-jarige leeftijd twee keer weduwe. Zij trouwt voor de derde maal, inmiddels 21 jaar oud zijnde, op 17 september 1884 te Wanneperveen met Hendrik van de Beld:


In het Haarlems Dagblad van 25 september 1884 verscheen naar aanleiding van het derde huwelijk het volgende summiere bericht:


In dit bericht staat dat Wanneperveen in Drenthe ligt, dat is niet juist, Wanneperveen ligt in Overijssel.

donderdag 9 april 2015

Huwelijksketting met 27 schakels

Je komt het niet vaak tegen, een overlijdensakte van een vrouw, die vijf keer is gehuwd. Op 10 juni 1906 overleed te Rotterdam: Johanna Beers, 74 jaar, geboren Leeuwarden, echtgenote van Godefridus Wilhelmus Lieshout, eerder achtereenvolgens weduwe van Sije Douma, gescheiden van Pieter van der Mark, weduwe van Franciscus Verhees en gescheiden van Cornelis Johannes Tielle:


Nader onderzoek heeft geleerd, dat Johanna Beers verantwoordelijk is voor een huwelijksketting met maar liefst 27 schakels en wel als volgt:

1          Johanna Beers, geboren Leeuwarden 28 april 1832,  trouwt 1 Leeuwarden  14 mei 1854 Sije Reinders Douma, geboren Harlingen 11 december 1829, overleden Amsterdam 15 juni 1866, zijn enige huwelijk
2          Johanna Beers trouwt 2 Amsterdam 14 augustus 1867 Pieter van der Mark, geboren Leeuwarden 23 maart 1832, overleden Vrijenban 27 december 1902, echtscheiding 26 november 1877, zijn enige huwelijk
3          Johanna Beers trouwt 3 Rotterdam 12 augustus 1878 Franciscus Verhees, geboren Alkmaar 18 juli 1831, overleden Rotterdam 3 juni 1884, zijn tweede huwelijk
4          Franciscus Verhees trouwt 1 Alkmaar 24 augustus 1851 Wilhelmina Esbach, geboren Alkmaar 20 februari 1832, overleden Alkmaar  8 november 1886, echtscheiding  15 december 1877, haar eerste huwelijk
5          Wilhelmina Esbach trouwt 2 Alkmaar 11 januari 1885 Johannes Koot, geboren Overschie 11 januari 1837, overleden Alkmaar 17 maart 1898, zijn tweede huwelijk
6          Johannes Koot trouwt 1 Schipluiden 23 november 1861 Jacoba de Koning, geboren Schipluiden 5 december 1834, overleden Alkmaar 20 mei 1884, haar enige  huwelijk
7          Johanna Beers trouwt 4 Rotterdam  20 januari 1886 Cornelis Johannes Tielle, geboren Rotterdam 31 juli 1857, overleden Rotterdam 29 november 1918, echtscheiding 5 februari 1895, zijn tweede huwelijk
8          Cornelis Johannes Tielle trouwt 1 Rotterdam 6 juli 1881 Heinderijntje van der Wal, geboren Rotterdam 2 juli 1861, overleden Rotterdam 23 oktober 1942, echtscheiding  5 januari 1886, haar eerste huwelijk
9          Cornelis Johannes Tielle trouwt 3 Den Haag  13 maart 1895 Anna Elisabeth van Egmond, geboren Leiden 2 september 1873, overleden Rotterdam 9 juni 1941, echtscheiding  17 november 1916, zijn derde huwelijk en haar eerste huwelijk
10        Heinderijntje van der Wal trouwt 2 Rotterdam 21 juni 1893 Cornelis Hendrikus van Duuren, geboren Rotterdam 2 januari 1864, overleden Rotterdam 13 mei 1935, zijn enige huwelijk
11        Anna Elisabeth van Egmond trouwt 2 Rotterdam 10 oktober 1917 Joost Christiaan Maij, geboren Amsterdam 19 april 1884, overleden Rotterdam 13 maart 1928, zijn tweede huwelijk
12        Anna Elisabeth van Egmond trouwt 3 Rotterdam 27 december 1935 Willem Fredrik Carel van Otterloo, geboren Rotterdam 8 mei 1875, haar derde huwelijk en zijn tweede huwelijk
13        Joost Christiaan Maij trouwt 1 Rotterdam 12 juli 1911 Anna Krina Flipse, geboren Middelburg 18 mei 1885, echtscheiding  13 september 1917, haar eerste huwelijk
14        Anna Krina Flipse trouwt 2 Vlissingen 8 oktober 1919 Juda Dikker, geboren Amsterdam 29 april 1886,  echtscheiding  6 juni 1923, zijn eerste huwelijk
15        Anna Krina Flipse trouwt 3 Middelburg 22 januari 1930 Garrelt Overwijk, geboren Middelburg 8 september 1897, overleden Middelburg 28 april 1934, haar derde huwelijk en zijn tweede huwelijk
16        Juda Dikker trouwt 2 Vlissingen 14 juni 1929 Josephina Smets,  geboren Mortsel (BelgiĆ«) 18 april 1888, gescheiden van Ludovicus Maria Joannes Cloots
17        Josephina Smets trouwt waarschijnlijk in BelgiĆ« Ludovicus Maria Joannes Cloots
18        Garrelt Overwijk trouwt 1 Middelburg 25 september 1920 Margaretha van Maasdam, geboren Breda 16 augustus 1897, echtscheiding 6 juli 1927, haar eerste huwelijk
19        Margaretha van Maasdam trouwt 2 Breda 18 augustus 1930 Antonius van de Goorbergh, geboren Teteringen 18 juni 1896, voor beide het tweede huwelijk
20        Antonius van de Goorbergh trouwt 1 Oudenbosch 23 april 1917 Geertruida Frijters, geboren Oudenbosch 18 april 1895, echtscheiding 18 juli 1930, haar eerste huwelijk
21        Geertruida Frijters trouwt 2 ’s-Hertogenbosch 12 september 1931 Nicolaas Kuipers, geboren ’s-Hertogenbosch 9 november 1900, haar tweede huwelijk en zijn enige huwelijk
22        Willem Fredrik Carel van Otterloo trouwt 1 Rotterdam 20 juli 1898 Johanna Cornelia Visser, geboren Kralingen 5 december 1877, overleden Rotterdam 21 maart 1934, haar enige huwelijk
23        Johanna Beers trouwt 5 Rotterdam 13 november 1895 Godefridus Wilhelmus Lieshout, geboren Rotterdam  5 december 1838, overleden Rotterdam 15 oktober 1910, zijn derde huwelijk
24        Godefridus Wilhelmus Lieshout trouwt 1 Rotterdam 6 februari 1867 Pieternella Furst, geboren Rotterdam 11 mei 1837, overleden Rotterdam 25 november 1880, haar enige huwelijk
25        Godefridus Wilhelmus Lieshout trouwt 2 Rotterdam 5 juni 1889 Adriana Johanna Furst, geboren Rotterdam 10 november 1837, overleden Rotterdam 15 december 1917, echtscheiding  14 juni 1890, haar tweede huwelijk
26        Adriana Johanna Furst trouwt 1 Rotterdam 19 februari 1873 Cornelis Petrus Beers, geboren Rotterdam 26 januari 1832, overleden Rotterdam 3 augustus 1886, zijn tweede huwelijk
27        Cornelis Petrus Beers trouwt 1 Rotterdam 14 juni 1871 Johanna Maria Prins, geboren Rotterdam 29 december 1869, overleden Rotterdam 12 april 1872, haar enige huwelijk


Het oudste huwelijk is van 24 augustus 1851 (zie onder 4), het meest recente is van 27 december
1935 (zie onder 12).

donderdag 2 april 2015

Erkenning van negen kinderen bij huwelijk

Ik hoor het u al denken: negen kinderen erkennen bij een huwelijk, dat is wel erg veel. Toch is het ooit voorgekomen en wel meerdere keren. In de indexen op de huwelijksakten in http://www.wiewaswie.nl worden dit soort bijzonderheden meestal niet vermeld. Voor zover mij bekend, gebeurt dat alleen in de provincie Friesland. Hierdoor is bekend, dat er in Friesland drie huwelijken zijn gesloten, waarbij negen kinderen worden erkend. Het eerste huwelijk vond op 20 januari 1839 plaats te Schoterland tussen Antonius Klazes van der Woude, oud 43 jaar, en Minke Martijsses van der Wijk, oud 41 jaar. Zij erkennen bij hun huwelijk negen kinderen, geboren in de jaren 1819-1838:


Het volgende huwelijk is dat van Alle de Meer, die oud 39 jaar, te Achtkarspelen trouwde op 29 augustus 1914 met de 40-jarige Aagje Nijboer, hun negen kinderen zijn geboren in de jaren 1897-1914. Bijzonder is dat hun huwelijk bij vonnis van de Rechtbank te Leeuwarden op 31 mei 1934 door echtscheiding is ontbonden (ingeschreven 25 september 1934):


Het derde huwelijk betreft Jacob Brouwer, die op 47-jarige leeftijd op 21 februari 1918 te Schoterland trouwde met de 44-jarige Antje Bron. Hun negen kinderen zijn geboren in de jaren 1897-1916: