donderdag 29 september 2016

6 x 2 redenen voor wijziging voor een voornaam (5)

9 kind genoemd naar oma van vaderskant en niet naar die van moederskant

Op 10 november 1876 trouwen te Kerkwijk Catharinus van de Werken en Geertruida van Ballegooijen:


Uit hun huwelijk wordt op 28 juli 1878 te Zaltbommel een dochter Odilia geboren:


Uit de kantmelding blijkt, dat al zeer snel, nl. bij vonnis van de rechtbank van 14 augustus 1878 het kind andere voornamen krijgt, nl. Cornelia Jacoba. Uit het vonnis ingeschreven in het geboorteregister van Zaltbommel van 1878 blijkt, wat daar de reden van is:


De ouders van Odilia hebben haar die naam gegeven, zonder de familie te raadplegen, volgens het aloud gebruik om de oudste dochter naar de grootmoeder van vaderszijde te noemen. De grootouders van moederszijde beweren dat het kind naar de grootmoeder van moederszijde had moeten worden genoemd. Het eerste kind van hun schoonzoon en dochter werd immers ook reeds Odilia genoemd, maar is doodgeboren. Daarom hebben de ouders hun volgende kind ook weer Odilia genoemd. Om de lieve vrede in de familie te bewaren, wordt de voornaam van Odilia gewijzigd in Cornelia Jacoba naar de grootmoeder van moederszijde (die overigens Cornelia Wilhelmina heette).
Merkwaardig is wel, dat het doodgeboren kind, waar in het voorgaande sprake van is, van het mannelijk geslacht was, zoals blijkt uit het overlijdensregister van 1877 van Zaltbommel (moeder is op 26 augustus 1877 van een doodgeboren zoon bevallen):


10 naturalisatie

Op 9 april 1893 is te Vlissingen geboren Gerardus Wilhelmus, zoon van Willem Johannes Wisse en Jeannette Jacqueline Hendrikse:


Uit de kantmelding blijkt dat bij verklaring van naturalisatie van 13 november 1960 te Los Angeles de voornamen zijn gewijzigd in Tom. De kantmelding is pas op 14 mei 1976 ingeschreven.

donderdag 22 september 2016

6 x 2 redenen voor wijziging van een voornaam (4)

7 Kind heeft roepnaam van oma gekregen in plaats van haar officiële voornamen

Op 27 oktober 1869 trouwen te Arnhem Johannes den Bok en Rika van der Vleut:


Uit hun huwelijk wordt op 26 september 1870 te Arnhem een dochter Naatje geboren:


Uit de kantmelding blijkt dat bij vonnis van de rechtbank van Arnhem van 11 november 1889 het kind andere voornamen heeft gekregen: Naatje wordt Anna Margaretha. De reden blijkt uit het vonnis dat in het geboorteregister van 1889 van Arnhem is ingeschreven:


De bedoeling van de ouders was om het kind te noemen naar de grootmoeder van moederskant Anna Margaretha Jurjaans. Zij werd in het dagelijks leven Naatje genoemd. Daarom kreeg het kind Naatje als voornaam. Later is gebleken dat de officiële voornamen van oma Anna Margaretha waren en daarom heeft het kind alsnog in 1889 deze voornamen als voornamen gekregen.

8 Achternaam als voornaam

We hebben een soortgelijk geval al eerder behandeld. Toen werd de achternaam die als voornaam werd gebruikt geroyeerd, maar in het nu volgende geval is er een creatievere oplossing bedacht. Op 27 januari 1829 is te Leeuwarden geboren: Charles Ambroise Dardenne, zoon van Jan Dirks Ankringa en Elisabeth Maria Dardenne, de derde voornaam van het kind is de achternaam van de moeder:


De boreling zelf dient in 1879 een verzoek in, om de voornaam Dardenne als geslachtsnaam aan te nemen, waardoor hij en zijn wettige nakomelingen in het vervolg als achternaam Dardenne Ankringa dragen, zoals blijkt uit het bericht in de Nederlandsche Staatscourant van 10 januari 1879:

Zijn verzoek is ingewilligd en bij Koninklijk Besluit van 20 januari 1880 wordt zijn achternaam Dardenne Ankringa. Het Koninklijk Besluit is in 1880 in het geboorteregister van Leeuwarden ingeschreven:



Feitelijk komt het er op neer, dat de derde voornaam bij de achternaam is gevoegd waardoor de boreling én nieuwe voornamen (Charles Ambroise)  én een nieuwe achternaam (Dardenne Ankringa) kreeg.

donderdag 15 september 2016

6 x 2 redenen voor wijziging van een voornaam (3)

5 Kind genoemd naar overleden vader en zusje

Op 13 september 1865 is te Ede geboren: Jacob, zoon van Frank van Essen en Maria van den Berg. Volgens de kantmelding is de voornaam van Jacob door vonnis van de rechtbank van Arnhem van 26 april 1866 gewijzigd in de voornamen Frank Evert Jacob:


De voornaamswijziging heeft alles te maken met het overlijden van Jacobs zusje en vader kort na zijn geboorte. Jacobs zusje Evertje van Essen overleed op 9 oktober 1865 te Ede:


Jacobs vader Frank van Essen overleed op 20 oktober 1865 te Ede:


Het overlijden van haar dochter en korte tijd later van haar man was voor Maria van den Berg, weduwe van Frank van Essen reden om naar de rechtbank te stappen en een verzoek tot naamswijziging van haar zoon Jacob in te dienen, ter nagedachtenis aan haar overleden echtgenoot en dochter. En dat verzoek wordt ingewilligd zoals blijkt uit het vonnis, ingeschreven in het geboorteregister van Ede van 1866:


6 Ontoelaatbare voornaam

Op 3 oktober 1868 wordt te Hedel geboren: Onrecht, zoon van Hendrik Adrianus van den Anker en Mathijske van der Salm. Onbegrijpelijk dat de ambtenaar van de burgerlijke stand Onrecht als voornaam heeft geaccepteerd. De rechtbank van Tiel oordeelde dat Onrecht geen voornaam is, met als consequentie, dat bij vonnis van 5 maart 1869 de voornaam wordt gewijzigd in Mathijs:


Het vonnis is ingeschreven in het geboorteregister van Hedel van 1869::


donderdag 8 september 2016

6 x 2 redenen voor wijziging van een voornaam (2)

3 Verandering van godsdienst

Op 30 mei 1839 is te Lichtenvoorde Salomon ten Bosch geboren uit de joodse ouders Mozes Simon ten Bosch en Rachel Samuels:


Uit de kantmelding blijkt dat Salomon van de rechtbank te Zutphen volgens vonnis van 4 mei 1866 toestemming heeft gekregen om zijn voornaam te mogen wijzigen in Antonius Aloijsius Maria. De reden blijkt uit het vonnis, dat in 1866 in het geboorteregister van Lichtenvoorde is ingeschreven:


Salomon is in 1864 overgegaan naar het rooms-katholieke geloof en wil daarom zijn joodse voornaam Salomon wijzigen in Antonius Aloijsius Maria.En dat verzoek is gehonoreerd.

4 Tot voordeel van het kind

Op 5 januari 1844 is te Zutphen geboren: Gardina, dochter van Bartus Gardinus Morren en Maria Christiaans:


Uit de kantmelding blijkt dat volgens vonnis van de rechtbank te Zutphen van 18 februari 1844 (amper een maand na de geboorte van het kind!) de vader toestemming krijgt om de naam van zijn dochter te wijzigen in Maria Nicolazina. Wat zou daar de reden van kunnen zijn? Het antwoord staat in het vonnis, dat in hetzelfde jaar 1844 is ingeschreven in het geboorteregister van Zutphen:



De reden voor naamswijziging is nogal cryptisch: de vader van het kind is van mening, dat het vermoedelijk tot voordeel van het kind kan strekken, wanneer het de voornamen draagt van iemand, welke zich den requestrant (vader) en zijn huisgezin aantrekt. Wat zou hier bedoeld mee kunnen zijn?
Maria Nicolazina overlijdt op 4 november 1847 te Zutphen. Haar ouders krijgen later nóg een dochter Maria Nicolazina, geboren Zutphen 7 januari 1852.

donderdag 1 september 2016

6 x 2 redenen voor wijziging van een voornaam (1)

Er kunnen veel redenen zijn om de voornaam te wijzigen. Ik heb er in de loop der tijd zo'n 20 gevonden. De 12 interessantste worden de komende 6 weken op dit blog gepresenteerd, elke week twee.

1 Achternaam als voornaam gebruikt

Dat kwam vroeger zelfs in de burgerlijke stand heel vaak voor. In een groot aantal gevallen heeft er geen correctie plaatsgevonden, maar dat gebeurde wél in 1820 te Heerde.

Op 12 september 1817 trouwen te Beverwijk: Herman Jacob Samuel van Erckelens en Janna Voerman:


Uit dit huwelijk wordt op 12 april 1820 te Heerde een zoon geboren, aan welke de voornamen worden gegeven van Bernard Willem Samuel ab Hoogland. De "voornaam" ab Hoogland is dezelfde als de achternaam van de grootmoeder van vaderszijde van de boreling (achternaam nu gespeld als van Erkelens zonder c):



Uit de kantmelding blijkt dat de rechtbank van Arnhem in december 1821 heeft beslist, dat de voornamen van het kind  gewijzigd moeten worden in Bernard Willem Samuel. De reden blijkt uit het vonnis dat in het geboorteregister van Heerde op 15 april 1822 is ingeschreven: ab Hoogland is volgens de rechtbank geen voornaam, maar een achternaam (en dat klopt!) en daarom wordt deze voornaam geroyeerd:



Sinds 1822 gaat de boreling dus voortaan met de voornamen Bernard Willem Samuel door het leven.

2 Verwarring met naamgenoot

Op 9 oktober 1835 is te Tiel geboren: Cornelis, zoon van Willem Hermanus Post en Maria de Kleijn:


Uit de kantmelding blijkt, dat hij volgens vonnis van de rechtbank van Utrecht van 8 februari 1865 aan zijn voornaam er nog drie heeft mogen toevoegen nl. Paulus Huibert Anthonij. De reden hiervoor blijkt uit het vonnis dat op 3 april 1865 in het geboorteregister van Tiel is ingeschreven:


Cornelis is in 1865 candidaat in de rechten en woont te Utrecht. In Tiel is in dat jaar een notaris werkzaam die ook Cornelis Post heet en dat leidt tot verwarring. Cornelis krijgt daarom toestemming van de rechtbank om zijn voornaam te wijzigen. Hij besluit om in overleg met zijn moeder de voornamen Paulus en Huibert Anthonij toe te voegen, zijnde de voornamen van twee ooms van zijn moeder die op dezelfde dag zijn verdronken.