donderdag 25 augustus 2016

Blog 100: Een opmerkelijke straatnaam: Kamerlingh Onnesstraat

Er is iets vreemds aan de hand met de straatnaam Kamerlingh Onnesstraat. Wat daar vreemd aan is, zal in het hiernavolgende blijken.
De straat is genoemd naar Heike Kamerlingh Onnes, de bekende in 1853 te Groningen geboren Nobelprijswinnaar. De vader van Heike is op 24 juni 1819 te Groningen geboren als Harm Kamerlingh, zoon van Heike Onnes en Meisina Kamerlingh:


De tweede voornaam is dus de achternaam van zijn moeder. Het is sinds de invoering van de burgerlijke stand in 1811 verboden om achternamen als voornamen te gebruiken. Maar dat is hier toch gebeurd, sterker nog, ook twee zoons van Harm Kamerlingh Onnes zouden als tweede voornaam Kamerlingh krijgen!

Harm Kamerlingh Onnes trouwt op 25 november 1852 te Arnhem met Anna Gerdina Coers:



Uit hun huwelijk worden o.a. de volgende vier zoons geboren:

1 Heike Kamerlingh (dat zijn zijn voornamen!), geboren Groningen 21 september 1853:


2 De volgende zoon had ook twee voornamen: Albert Kamerlingh, geboren Groningen 11 februari 1855:


3 In Brussel wordt op 25 februari 1860 zoon Menso geboren.

4 Op 7 augustus 1861 wordt te Groningen zoon Onno geboren. In de kantlijn van zijn geboorteakte valt te lezen, dat bij Koninklijk Besluit van 20 november 1933 hij de achternaam Kamerlingh Onnes mag voeren:


Drie van de vier genoemde zoons trouwen: nl. Heike Kamerlingh, Menso en Onno.

Heike Kamerlingh trouwt op 8 september 1887 in Den Haag met Maria Adriana Wilhelmina Elisabeth Bijleveld:


Als je niet beter zou weten, zou je uit deze huwelijksakte de conclusie kunnen trekken, dat de bruidegom en diens vader de achternaam Kamerlingh Onnes hebben, maar dat is dus niet zo: Ze heten allebei Onnes en hebben beiden als tweede voornaam Kamerlingh!, zie hun geboorteakten.
Heike's zoon Albert Harm trouwt op 5 februari 1920 in Den Haag met Jeannette Casparine Marianne Bijleveld. Volgens de huwelijksakte is zijn achternaam Kamerlingh Onnes maar dat is dus eigenlijk niet zo, hij heet Onnes: 


Menso trouwt als Menso Kamerlingh Onnes op 12 november 1891 te Bloemendaal met Auguste Catharina Tutein Nolthenius: Ook hier is de achternaam van de bruidegom verkeerd vermeld, deze had Onnes moeten zijn:


Zoon Onno trouwt wél met de goede achternaam nl. als Onno Onnes op 20 februari 1915 te Haarlem met Gesina Wilhelmina Maria Elfring:


Uit het huwelijk van Onno zijn twee dochters geboren (zie Nederlands Patriciaat 1994, pag. 284). Deze tak van de familie Onnes, de enige, die officieel de achternaam Kamerlingh Onnes mocht voeren, is dus in mannelijke lijn uitgestorven. Nu terug naar de Nobelprijswinnaar.
Zoals uit het voorgaande blijkt is Kamerlingh Onnesstraat een opmerkelijke straatnaam: het is een combinatie van de tweede voornaam en de achternaam van de naamgever Heike Kamerlingh Onnes. De straatnaam had dus moeten luiden: óf Onnesstraat óf Heike Kamerlingh Onnesstraat.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten