donderdag 23 februari 2017

Kind van ongehuwde moeder tweemaal erkend door moeder

Op 24 juni 1874 trouwen te 's-Hertogenbosch Antonius Franciscus Spierings, geboren 's-Hertogenbosch 11 juni 1850 en Florina Christina de Jong, geboren Den Haag 19 mei 1834:


Zij overlijdt op 3 oktober 1900 in Den Haag:


Haar weduwnaar Antonius Franciscus Spierings hertrouwt in Den Haag op 8 april 1903 met Gerrigje Bader:


Uit geen van beide huwelijken zijn kinderen geboren. En toch is Antonius Franciscus Spierings vader geworden. Wat blijkt? Florina Christina de Jong had, vóór zij met Antonius Franciscus Spierings trouwde, twee voorechtelijke kinderen, nl. Florina Christina, geboren Den Helder 31 maart 1861 en Johanna Elisabeth Maria, geboren Den Helder 2 november 1862. Deze twee kinderen worden door de moeder op 21 maart 1873 te 's-Hertogenbosch erkend:


Deze kinderen worden niet erkend door Antonius Franciscus Spierings bij zijn huwelijk. Dat kon ook niet: Hij was bij de geboorte van de kinderen respectievelijk 10 en 12 jaar en kon dus onmogelijk de vader zijn van de kinderen.

En dan gebeurt er in 1879 iets merkwaardigs: Antonius Franciscus Spierings en Florina Christina de Jong erkennen op 30 april 1879 te 's-Hertogenbosch vader en moeder te zijn van één van de dochters nl. Johanna Elisabeth Maria:


Florina Christina de Jong erkent dus deze dochter voor de tweede maal en Antonius Franciscus Spierings had deze dochter helemaal niet mogen erkennen gezien het leeftijdsverschil tussen hem en die dochter.
Over de andere dochter wordt met geen woord gerept, zij was mogelijk al overleden, ik weet alleen niet waar en wanneer. De kantmeldingen bij de geboorteakten van de twee kinderen corresponderen met het voorgaande:


Dochter Johanna Elisabeth Maria Spierings trouwt als erkende dochter op 27 augustus1884 in Den Haag met Arij Wilhelmus Rijns:


donderdag 16 februari 2017

Geboren in een rijtuig

Het gebeurt niet heel erg vaak, dat een kind in een rijtuig wordt geboren. Ik vond in de geboorteregisters van 's-Hertogenbosch in de 19e eeuw tot nu toe vier vermeldingen. Op 20 januari 1872 is aldaar geboren: Johanna Maria Hoere:


Zij is geboren in een rijtuig staande op het Plein. Dat is de huidige omgeving van de Van Tuldenstraat aan de Zuid-Willemsvaart. Johanna Maria Hoere overlijdt op 1 februari 1872 in hetzelfde rijtuig:


Er wordt overigens ten onrechte vermeld, dat zij een wettig kind is: haar ouders Johannes Cornelis Hoeré en Aaltje ten Hartog trouwen pas op 3 april 1873 te Zwolle:


Er wordt in 1872 nóg een kind in een rijtuig geboren en wel Franciscus Martinus Pijl, geboren 14 maart 1872:


Hij is geboren in een rijtuig aan de Sint-Janspoort. Op 19 september 1880 is Theresia Swaab geboren, staande in een rijtuig op de Markt:


Op 1 november 1884 wordt Henricus Semler geboren in een rijtuig, staande op de Vischmarkt:


Henricus Semler overlijdt op 7 november 1884 te 's-Hertogenbosch, hij woont dan met zijn moeder niet meer in een rijtuig, maar in een woning aan de Hinthamerstraat:


donderdag 9 februari 2017

Zes joodse kinderen uit één gezin nederduits-gereformeerd gedoopt

Op 13 april 1792 worden te 's-Hertogenbosch Nederduits-Gereformeerd gedoopt: Jacoba, Gerardina en Joseph Stephanus van den Bosch, deze drie zijn weezen geboren uit Joodsche ouders, maar, onderwezen in de gronden van het Christendom, hebben zij van den hervormde godsdienst belijdenis gedaan den 12 April, waarop hun de H. Doop den volgenden dag werd toegedient:


Twee jaar later worden hun broer Andreas Jacobus en hun zusters Johanna Hendrica en Wilhelmina Gerardina van den Bosch gedoopt op 25 april 1794. De doopinschrijving vermeldt: dese zijn een broeder en zusters der drie gewezene Joodsche kinderen, die op den 13 April 1792 gedoopt en hier aangeschreven zijn, weshalven het aldaar genoteerde als hiermede geschied moet aangemerkt worden:


De ouders van de kinderen worden niet genoemd in de doopinschrijvingen, maar hun namen zijn bekend geworden uit de overlijdensakten van vier van de zes kinderen. Deze vier kinderen zijn allen te Rotterdam overleden. Dochter Johanna van den Bosch overlijdt ongehuwd te Rotterdam op 27 november 1849. Zij is dan 77 jaar, geboren te 's-Hertogenbosch en een dochter van Hermanus Levie van den Bosch en Catharina Schoon, beiden te 's-Hertogenbosch overleden. Haar broer Josephus Stephanus van den Bosch, oud 72 jaar, doet aangifte:


Willemijntje van den Bosch overlijdt eveneens ongehuwd op 26 januari 1851 te Rotterdam, oud 76 jaar, geboren 's-Hertogenbosch, dochter van Manus Levij van den Bosch en Catharina Schoone. Haar broer Josephus Stephanus van den Bosch, oud 73 jaar, doet aangifte:


Gerardina van den Bosch overlijdt, ook ongehuwd, op 18 februari 1852 te Rotterdam, oud 75 jaar, geboren te 's-Hertogenbosch. Haar broer Josephus Stephanus van den Bosch, oud 74 jaar, doet aangifte:


Joseph Stephanus van den Bosch overlijdt te Rotterdam op 9 januari 1864, oud 85 jaar. Hij was toen tweemaal weduwnaar.


Hij trouwt voor de eerste keer te Rotterdam op 23 april 1809 met Neeltje Breukelman. Zij overleed reeds op 18 september 1810 te Rotterdam. Joseph Stephanus trouwt voor de tweede maal op 11 september 1811 te Rotterdam, oud 33 jaar, met Cornelia Huijs. Zij overlijdt te Rotterdam op 7 juli 1846. Uit het tweede huwelijk nageslacht te Rotterdam. Opmerkelijk is dat in de overlijdensakten van de drie zusjes de leeftijd tot op de dag nauwkeurig is vermeld, terwijl dat in de overlijdensakte van Joseph Stephanus van den Bosch niet het geval is.

donderdag 2 februari 2017

Eerst erkenning van kind door vader, daarna door moeder en vervolgens wettiging door moeder

Een bepaald niet alledaags geval deed zich voor bij de twee kinderen van de ongehuwde moeder Petronella Klerks te Deventer. Petronella Klerks bevalt op 10 april 1869 te Deventer van een zoon Johannes Hendrikus:


Eén van de getuigen is Wilhelmus Jansen, van beroep hoefsmid, 25 jaar. De akte bevat twee kantmeldingen. Uit de eerste blijkt dat Wilhelmus Jansen (zoals later zal blijken dezelfde als de getuige) deze zoon als de zijne heeft erkend bij notariële akte van 25 maart 1871. De tweede kantmelding verwijst naar een brief van wettiging waarbij het kind wordt gewettigd niet door de ouders, maar door de moeder!, waarover later meer. Petronella Klerks bevalt op 5 maart 1871 te Deventer van een tweede kind, Hendrika Gerarda Poulina. De akte bevat dezelfde twee kantmeldingen als die van 1869. Ook nu is Wilhelmus Jansen, hoefsmid, inmiddels 27 jaar, getuige:


Wat de geboorteakten van de kinderen niet vermeldt, is, dat beide kinderen op 21 juni 1871 te 's-Hertogenbosch, waar de moeder dan woont, door haar als de hare worden erkend:


Enkele maanden na deze erkenning worden de kinderen bij brieven van wettiging op 25 september 1871 door de moeder gewettigd:


De brieven van wettiging zijn ingeschreven in het huwelijksregister van 's-Hertogenbosch. Het komt niet zo heel vaak voor, dat de moeder van een kind haar kind wettigt bij brief van wettiging. Dochter Hendrika Gerarda Poulina overlijdt op 21 oktober 1878 te 's-Hertogenbosch. Haar vader is dan al overleden, haar moeder woont te Rotterdam:


Petronella Klerks trouwt op 17 september 1879 te Rotterdam met Johannes Hermanus Groenewoud, bij welk huwelijk zoon Petrus Nicolaas Antonius geboren Rotterdam 28 februari 1879 wordt erkend:


De bruid is volgens deze akte niet eerder gehuwd geweest.
Haar zoon Johannes Hendrikus Jansen trouwt op 5 mei 1897 te Rotterdam met Wilhelmina Clara Roels:


Uit de bijlagen bij de huwelijksakte blijkt dat zijn vader op 28 maart 1871 ongehuwd! te Deventer is overleden:


De overlijdensakte van Wilhelmus Jansen vermeldt, dat hij 27 jaar oud is, van beroep hoefsmid en geboren te Rosmalen, zoon van Johannes Theodorus Jansen en Hendrika Strijbosch:



Wilhelmus Jansen is dus drie dagen na de erkenning van zijn beide kinderen overleden. Petronella Klerks heeft waarschijnlijk wel plannen gehad om met hem te trouwen, maar daar is het door zijn voortijdig overlijden niet van gekomen.