woensdag 11 mei 2016

Samengestelde voornamen in doopboeken van nederduits-gereformeerde gemeenten (1)

Normaal gesproken heeft een kind dat gedoopt wordt een of meer gewone voornamen. En met gewone voornamen bedoel ik dan Jan, Peter, Elsje, Maria Elisabeth, Johannes, e.d. In doopboeken van nederduits-gereformeerde gemeenten worden echter heel vaak voornamen van kinderen vermeld, die samengesteld zijn: zij bestaan uit een combinatie van gewone voornamen en achternamen, welke achternamen eventueel ook patroniemen kunnen zijn. Dit verschijnsel doet zich alleen voor in doopboeken van nederduits-gereformeerde gemeenten, en niet bij doopboeken van rooms-katholieke parochies. Ik hanteer als definitie: Een samengestelde voornaam is een voornaam, die bestaat uit een combinatie van één of meer gewone voornamen en één of meer achternamen (kunnen ook patroniemen zijn). Samengestelde voornamen komen overigens niet in alleen in doopboeken voor, maar tot ver in de 19e eeuw ook nog in geboorteregisters van de burgerlijke stand. Door het gebruik van samengestelde voornamen zijn in de loop van de 19e eeuw dubbele achternamen ontstaan, die het feitelijk niet hadden mogen worden. Ter illustratie volgt nu een aantal voorbeelden uit het nederduits-gereformeerd doopboek van Veen (Noord-Brabant) over de jaren 1649-1810 (DTB 1 Veen). Meestal hebben kinderen in dit doopboek één of soms twee of drie gewone voornamen, dat verandert in 1685. Sindsdien worden er vaak kinderen gedoopt met samengestelde voornamen.

Welke varianten heb ik in dit doopboek aangetroffen?

Ik maak een onderscheid tussen wettige kinderen (A) en kinderen van ongehuwde moeders (B)

A wettige kinderen

A1 samengestelde voornaam bestaat uit een gewone voornaam + achternaam

A11 De achternaam is een patroniem, afgeleid van vaders voornaam

Op 22 april 1707 is gedoopt: Gerrit Geldens, zoon van Gelden Pruijsser en Neeltje Daemen:

A12 De achternaam is een patroniem, niet afgeleid van vaders voornaam

Op 15 april 1685 is gedoopt: Hendrick Leenderssen, zoon van Willem Wouters voor de Wind en Emmeke Hindriks van Tiffelen:



A13 De achternaam is achternaam van de moeder

Op 5 april 1739 is gedoopt: Joannes Oosterling, zoon van Cornelis van Leeuwen en Agnesia Oosterling:


A14 De achternaam is van onbekende herkomst

Op 24 februari 1732 is gedoopt: Gerrit Krom, zoon van Korstiaan Blanken en Geertrui van Emmikhoven:


A15 Een bijzonder geval betreft een tweeling waarbij elk kind een andere samengestelde voornaam heeft bestaande uit een gewone voornaam en een achternaam:

Op 8 januari 1747 zijn gedoopt: Sijmon van der Stelt en Johanna van Veen, zoon en dochter van Sijmen Doudijns en Johanna van Veen:


A2 samengestelde voornaam bestaat uit een gewone voornaam + achternaam + gewone voornaam, waarbij de achternaam de achternaam van de moeder is:

Op 31 juli 1746 is gedoopt: Gillis Beverloo Abraham, zoon van Benjamin Fundam en Wilhelmina Beverloo:







(wordt vervolgd)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten